İş Kazası Sonrası Hukuki Haklarınız Nelerdir?

İş kazaları, çalışma hayatının en üzücü ve istenmeyen olaylarıdır. İş kazası geçiren bir işçinin, hem sağlık sorunlarıyla hem de ekonomik zorluklarla mücadele etmesi gerekebilir. Bu zorlu süreçte, hukuki haklarınızı bilmek ve bu hakları kullanmak büyük önem taşır. Bu yazıda, iş kazası sonrası hukuki haklarınızı ve tazminat türlerini detaylı olarak ele alacağız.

İş Kazası Nedir?

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na göre iş kazası, şu hallerde meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır:

• Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
• İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle,
• Sigortalının, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
• Emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
• Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında.

İş Kazası Sonrası Yapılması Gerekenler

İş kazası geçirdiğinizde, şu adımları izlemeniz önemlidir:

1. Tıbbi yardım alın: İlk ve en önemli adım, tıbbi yardım almaktır. Sağlığınız her şeyden önce gelir.
2. İş kazasını bildirin: İş kazasını işverene bildirin. İşveren, iş kazasını öğrendiği tarihten itibaren 3 iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirmekle yükümlüdür.
3. İş kazası tutanağı tutulmasını sağlayın: İş kazasının nasıl meydana geldiğini, tanıkları ve diğer detayları içeren bir tutanak tutulmasını sağlayın.
4. Delilleri toplayın: İş kazasıyla ilgili fotoğraflar, video kayıtları, tanık ifadeleri gibi delilleri toplayın.
5. Hukuki danışmanlık alın: Haklarınızı tam olarak öğrenmek ve bu hakları kullanmak için bir iş hukuku avukatından danışmanlık alın.

İş Kazası Sonrası Hukuki Haklarınız

İş kazası geçiren bir işçinin, şu hukuki hakları vardır:

1. Geçici İş Göremezlik Ödeneği

İş kazası nedeniyle çalışamadığınız süre boyunca, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından geçici iş göremezlik ödeneği ödenir. Bu ödenek, yatarak tedavilerde günlük kazancın yarısı, ayakta tedavilerde ise üçte ikisidir.

2. Sürekli İş Göremezlik Geliri

İş kazası sonucu meslekte kazanma gücünüzü en az %10 oranında kaybetmeniz durumunda, sürekli iş göremezlik geliri bağlanır. Bu gelir, sigortalının prime esas kazancına ve iş göremezlik derecesine göre hesaplanır.

3. Maddi Tazminat

İş kazası sonucu uğradığınız maddi zararların karşılanması için, işverene karşı maddi tazminat davası açabilirsiniz. Maddi tazminat, şu kalemleri içerebilir:

• Tedavi giderleri
• Çalışma gücünün azalması veya yitirilmesi nedeniyle oluşan kayıplar
• Ekonomik geleceğin sarsılması nedeniyle oluşan kayıplar
• Bakıcı giderleri

4. Manevi Tazminat

İş kazası sonucu yaşadığınız acı, elem ve ızdırap için, işverene karşı manevi tazminat davası açabilirsiniz. Manevi tazminat miktarı, kazanın ağırlığı, kusur oranları, tarafların ekonomik durumları gibi faktörlere göre belirlenir.

5. Destekten Yoksun Kalma Tazminatı

İş kazası sonucu işçinin ölmesi durumunda, ölen işçinin desteğinden yoksun kalan kişiler (eş, çocuklar, anne-baba vb.), işverene karşı destekten yoksun kalma tazminatı davası açabilirler.

İşverenin Sorumluluğu

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'na göre, işveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. İşveren, şu yükümlülükleri yerine getirmediği takdirde, iş kazasından sorumlu tutulabilir:

• Risk değerlendirmesi yapma
• Çalışanları bilgilendirme ve eğitme
• İş sağlığı ve güvenliği önlemlerini alma
• İş sağlığı ve güvenliği organizasyonu yapma
• İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sağlama

Zamanaşımı Süreleri

İş kazası sonrası açılacak davalar için, şu zamanaşımı süreleri geçerlidir:

• Maddi ve manevi tazminat davaları için: İş kazasının meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıl
• Rücu davaları için: Sigortalıya veya hak sahiplerine gelir bağlandığı tarihten itibaren 10 yıl
• İdari para cezaları için: İş kazasının meydana geldiği tarihten itibaren 5 yıl

Sonuç

İş kazası, hem fiziksel hem de psikolojik açıdan zorlu bir süreçtir. Bu süreçte, hukuki haklarınızı bilmek ve bu hakları kullanmak, yaşadığınız zararların karşılanması ve adaletin sağlanması açısından büyük önem taşır.

İş kazası geçirdiyseniz, haklarınızı tam olarak öğrenmek ve bu hakları kullanmak için bir iş hukuku avukatından danışmanlık almanızı öneririz. Unutmayın, her iş kazası kendine özgüdür ve kendi özel koşulları vardır. Bu yazıda verilen bilgiler genel niteliktedir ve sizin özel durumunuza uygun olmayabilir.